کودکان کار، شیوه ای جدید از برده داری که برایمان عادی شده است!

در کشور کانادا والدین اگر برای یک مدت محدود فرزند را به حال خود رها کنند و یا با او بد رفتاری کنند به جرم کودک آزاری حضانت فرزند از آنها گرفته می شود ولی در ایران نه تنها این مسئله وجود ندارد، بلکه می بینیم که برخی خانواده ها کودک خود را برای کار اجاره می دهند. مشاغل سختی که کودکان کار دارند و فشاری که به آنها تحمیل می شود، ذره ذره نفرت را در وجود آنها تزریق می کند.

 یکی از حلقه های مفقوده جامعه کنونی ایران و آسیب اجتماعی خطرناکی که به آن دچار است، کودک آزاری و موضوع بسیار مهم کودکان کار است؛ موضوعی که برآیند برخورد مسئولان و مدیران ارشد کشور با آن حکایت از این دارد که یا علاقه ندارند این آسیب را برطرف کنند و یا توانی برای برخورد قاطع با آن را ندارند.

پدیده نوظهور کودکان کار که این روزها به میزان قابل توجهی در شهرهای بزرگ کشور افزایش یافته است، از جمله آسیب های اجتماعی اجتماعی دردناک و تلخی است که اگر به سرعت با آن مقابله نشود به زودی خود زمینه ساز بروز آسیب ها و خطرات اجتماعی بیشتری در کشور خواهد شد؛ آسیبی که در شرایط کنونی به مسئله ای عادی تبدیل شده و شهروندان نیز با پذیرش این واقعیت به سادگی از کنار آن عبور می کنند.

اینکه  چرا مسئولان و مدیران ارشد ملی برای مقابله با پدیده کودکان کار اقدام موثر و جدی انجام نمی دهند از این جهت مهم است که پدیده کودکان کار جدا از آسیب هایی که در شرایط کنونی متوجه این کودکان می کند، در آینده نیز افراد بالغی را به جامعه وارد می کند که در پیشینه ذهنی خود کوله باری از تنفر و حس انتقام به همراه خواهند داشت.

کودکان و نوجوانانی که این روزها در خیابان های شهر با دستان و اندام کوچک و ضعیفشان به کارهای سخت و طاقت فرسایی در سرما و گرما مشغول هستند، در ذهن بزرگ و فعالشان همه این تلخی ها را ثبت خواهند کرد و قطعاً در آینده در مقام انتقام یا جبران از مسیر ناصحیح اقدام خواهند کرد.

زهره ارزنی وکیل و فعال در زمینه حقوق کودکان در رابطه با آسیب هایی که متوجه کودکان کار است به «تابناک»، گفت:  برخی وقت ها رفتاری که سر چهار راه های شهر با کودکان می شود خیلی دردآور و تلخ است. یک بار شخصاً با صحنه اینچنینی رو به رو شدم و دخترکی که برای فروش فال به سمت یک راننده ماشین مدل خارجی رفت با ضربه دست راننده به زمین افتاد و من در آن لحظه نگاه معصوم و همراه با تنفر دختر را ملاحظه کردم؛ نگاهی که در آن نوعی تنفر و بوی انتقام بود.

 وی در این باره افزود: در جامعه هرچقدر که به کودک اهمیت بدهیم در آینده مشکلات، آسیب های اجتماعی و بزهکاری های جامعه کمتر می شود ولی از آن سو اگر کودکان در شرایطی رشد کنند که والدینی بیمار و عقده ای داشته باشند و آنها را ابزار انتقام از همدیگر کنند و یا در معرض آسیب هایی مثل اجاره برای کار قرار دهند، قطعاً مشکلات کشور در آینده افزایش خواهد یافت.

این حقوق دان اضافه کرد:  در کشورهای توسعه یافته موضوع حفاظت و حمایت از امنیت کودک بسیار مهم است و برای مثال در کشور کانادا پدر و مادر اگر برای یک مدت محدود فرزند را به حال خود رها کنند و یا با آنها بد رفتاری داشته باشند به جرم کودک آزاری و رفتار بد حضانت فرزند از آنها گرفته می شود ولی در ایران نه تنها این مسئله وجود ندارد، بلکه علناً می بینیم که برخی خانواده ها کودک خود را برای کار اجاره می دهند.

ارزنی در مورد اینکه چرا با پدیده کودکان کار با همه تهدیداتی که متوجه جامهع کرده است، برخورد قابل قبولی نمی شود، افزود: برخورد با آسیب اجتماعی مثل کودکان کار که من از آن به عنوان برده داری نوین یاد می کنم، قطعاً مستلزم هزینه های سنگینی است. در بسیاری موارد هر قانونی که وضع می شود در مرحله اجرا به دلیل مشکلات مالی با مشکل رو به رو شوند و فرایند مقابله با بهره کشی از کودکان نیز دچار چنین مشکلی است.

وی در مورد دیگر علت عدم برخورد شایسته با این آسیب ادامه داد: مشکل دوم این است که نهاد مسئول مشخصی وجود ندارد. وقتی می گوییم ایجاد سازمان حمایت از حقوق کودک ضروری است، برای همین است. نهاد مسئول و مستقیم نداریم و موازی کاری میان دستگاه ها بیداد می کند.

این حقوق دان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به خطرات بی توجهی به پدیده کودکان کار در آینده گفت: واقعیت این است که مشاغلی سختی که کودکان کار دارند و فشاری که به آنها تحمیل می شود، ذره ذره نفرت را در وجود آنها تزریق می کند و وقتی ما با رفتارمان به کودک کار فشار اجتماعی تحمیل می کنیم در واقع به او  می گوییم که تو حق داری وقتی بزرگ شدی جواب ما را با همین درجه از بدی بدهی.

ارزنی در پایان با تأکید بر نقش وزارت آموزش و پرورش و نهادهایی مثل سازمان بهزیستی در شناسایی و مقابله با چنین تهدیدهایی ادامه داد: تا زمانی که میان دستگاه ها و نهادهای مختلف اجرایی و قضائی وحدت رویه شکل نگیرد و وظایف هر نهاد تفکیک و به خوبی مشخص نشود، همچنان مسئله ای به نام کودکان کار در جامعه  ادامه خواهد یافت.